Podcast Spreek de Streek: Leiden, Gorinchem en jongerentaal (aflevering 5)
24 april 2025
— 2 reacties
Naar overzicht
Hoe spreken we in de toekomst van Leiden? Verdwijnt de Leidse R? In deze vijfde en laatste aflevering richten Mathilde en Charlene hun blik vooruit – op de toekomst van het dialect. Wat blijft, wat verandert, en wat komt er nog bij?
Afko's als wobo, bopla, esma, kladiladi
Gorinchem, Leiden en jongerentaal
De reis begint in Gorinchem, precies op het snijpunt van drie provincies: Zuid-Holland, Noord-Brabant en Gelderland. Een gebied waar grenzen vervagen, maar taalverschillen juist zichtbaar worden. Samen met leraar en streektaalkenner Klaas de Groot gaan Mathilde en Charlene in op een ogenschijnlijk simpele vraag: zeg je patat of friet? Wat begint als een grap, blijkt veel te zeggen over waar je vandaan komt – en hoe sterk streekidentiteit verbonden is met taal.
Daarna reizen ze door naar Leiden, studentenstad bij uitstek, waar Vivien Waszink uitlegt hoe jongerentaal en studententaal het taallandschap kleur geven. Taal hier is in beweging, snel, creatief – en vaak tijdelijk. Ontdek afko's (afkortingen) als afko wobo (afkortingenwoordenboek), bopla (borrelplank), esma (espressomartini) en kladiladi (klap die laptop dicht). Wat blijft hangen, en wat vervliegt?
Toekomstdialecten
Tot slot spreken ze met Khalid Mourigh, taalwetenschapper en auteur van Denkend aan Hollands. Hij onderzocht de invloed van straattaal en meertaligheid op de Nederlandse identiteit. In zijn werk keren we terug naar de Surinaamse onafhankelijkheid in 1975, en naar de komst van Marokkaanse gemeenschappen in de decennia daarna. Hoe heeft hun taalgebruik, zoals het Berbers, het Nederlands veranderd? En wat zegt dat over wie we zijn – en worden?
Spreek de Streek. Een taalreis door Zuid-Holland is geproduceerd door bureau Visionair Ordinair en te beluisteren via Spotify en Apple Podcasts, YouTube, of direct hieronder.
Aflevering 5: Gorinchem, Leiden, jongerentaal en straattaal. Klik op de afspeelknop om af te spelen
Met dank aan
Presentatoren: Mathilde Janssen & Charlene Sancho
Gasten: Alex Kerkhof, Klaas de Groot, Vivien Waszink, Khalid Mourigh
Erfgoedhuis Zuid-Holland: Marloes Wellenberg met medewerking van Janneke van Es en Susan Lesker en audio-collectief VISIONAIR ORDINAIR.
Afbeelding header: Burcht van Leiden, Johan Bakker, CC BY-SA 3.0 NL , via Wikimedia Commons
2 reacties
Onderzoeken jullie ook de Zuid-Hollandse eilanden.
Dag Piet, in aflevering 2 van de podcast is aandacht voor Goeree-Overflakkee. Mocht je meer willen weten over Voorne-Putten, kijk dan eens naar het mooie project Lustere en Kikke, een aanrader: https://www.geschiedenisvanzuidholland.nl/verhalen/verhalen/dialect-op-voorne-putten/