Hoeken en Kabeljauwen strijden om de macht
Met het kinderloos overlijden van de Hollandse graaf Willem IV in 1345, begonnen in Holland de Hoekse en Kabeljauwse twisten, die tot ver in de vijftiende eeuw duurden. Het conflict begon als een strijd om de hoogste macht in het graafschap. Die was na het overlijden van Willem IV niet duidelijk geregeld. Willem werd opgevolgd door zijn zus, Margaretha van Beieren, maar ook haar zoon, Willem V, kreeg bestuurlijke macht. Dit leidde tot spanningen en mondde in 1349 uit in een oorlog tussen beiden. De aanhangers van Willem V werden Kabeljauwen genoemd, waarschijnlijk omdat in het Beierse familiewapen blauwe ruiten zaten, die deden denken aan schubben van een vis. Margaretha’s aanhangers werden vervolgens Hoeken genoemd, omdat men met een ‘hoek’ (haak) een kabeljauw ving.
Edelen en steden
Al snel mengden ook steden en edelen zich in het conflict. Hoewel de strijd in naam ging om de bestuurlijke macht in Holland, waren zij eigenlijk meer uit op eigengewin. Aangezien iedere stad andere handelsrechten had, zoals in bier of textiel (‘laken’), waren steden uit op het overnemen van handelsrechten van andere steden. Edelen probeerden hun eigen macht en invloed te vergroten. Het was dus geen strijd om principes en het gebeurde geregeld dat steden en edelen van de ene partij naar de andere overliepen.
De strijd escaleert
In 1417 veranderde de oorlog in een strijd om de rechten van Jacoba van Beieren op de opvolging. De Hoeken kozen partij voor Jacoba, terwijl de Kabeljauwen de aanspraak van haar oom Jan van Beieren op de macht verdedigden. De oorlog, die tot dan toe werd gekenmerkt door losse campagnes en relatief korte gevechten, werd heviger en de gewone bevolking raakte erbij betrokken. Steden als Leiden en Rotterdam werden wekenlang belegerd, waardoor de stedelingen uitgehongerd werden. Vanaf 1425, met het aantreden van Filips van Bourgondië, escaleerde de strijd verder, doordat ook steden uit het noorden van Holland erbij betrokken raakten. Na enkele bloedige gevechten en opstanden, werd de strijd in 1489 voorgoed beslist in het voordeel van de Kabeljauwen.
Reacties
Heel duidelijk overzicht. Handig "alles" weer eens op te halen. Heel leerzaam dus en met plezier gelezen.
27 april 2015
Redactie
Leuk om te lezen, bedankt!
28 april 2015
Duidelijk bericht. De geschiedenislessen van lang geleden waren wat weggezakt maar nu weer 'geactiveerd'.
03 juli 2015
Redactie
Graag gedaan!
06 juli 2015
Ben het Boek "Jacoba, dochter van Holland" van Simone van der Vlugt aan het lezen en vond hier wat achtergrondinformatie waar ik naar op zoek was. Hartelijk bedankt.
01 februari 2016
Leuk om te lezen en te zien hoe de huidige politiek,aanpak en ontwikkelingen hier ook enige samenhang weet te krijgen tussen alle bevolkings groepen en onvreden tussen de culturen. Waarbi j. Het ontbreken van moreel besef, verloedering en verhuftering van de samenleving bijdraagt aan dit soort volksopstanden met alle gevolgen van dien. Gezag is afwezig en praat cultuur schijnt te winnen !!!
09 februari 2016
Binnenkort worden in Barneveld ter herinnering aan Jan van Schaffelaar feestelijkheden opgezet. Het is dan goed om het geheugen weer eens op te frissen over de geschiedenis daaromtrent.
01 november 2016
Begonnen aan het boek Ik, Jacoba, van Hilda Lewis. Bovenstaand artikel bevat een duidelijke bijdrage aan de kennis over de achtergrond erbij.. Bedankt voor de duidelijke uitleg van deze geschiedenis. Nu begrijp ik ook eindelijk eens de benaming van de twisten.
14 februari 2017
Redactie
Leuk, bedankt! Het boek ken ik niet, is het een aanrader?
15 februari 2017
Leuk en beknopt verhaal. Bedankt daarvoor.
25 mei 2017