In 1514 had Zuid-Holland ongeveer 200.000 inwoners – een derde van het huidige Rotterdam.
In 1514 had Zuid-Holland ongeveer 200.000 inwoners – een derde van het huidige inwonertal van Rotterdam. Dat aantal zou in bijna vijf eeuwen toenemen tot zo’n 3,5 miljoen. Begin zeventiende eeuw was de bevolking van Holland al gegroeid tot bijna een half miljoen, van wie de meesten in de steden leefden. Gedurende de zeventiende eeuw groeide de bevolking door naar bijna 700.000. Daarna nam de groei iets af en stabiliseerde rond 650.000 inwoners in 1795.
Natuurlijke groei en immigratie
Tot 1600 groeide de bevolking snel, voornamelijk door natuurlijke groei. Het aantal geboorten werd sterk bepaald door de kansen van vrouwen op een huwelijk en de leeftijd waarop ze trouwden. Vóór 1650 bestond er een vrouwentekort, hetgeen de huwelijkskansen vergrootte. Na 1650 ontstond geleidelijk een vrouwenoverschot dat steeds verder opliep, onder andere door de emigratie van Hollandse mannen in dienst van de VOC.
Vanaf het midden van de zeventiende eeuw steeg bovendien de gemiddelde huwelijksleeftijd van de vrouwen. Tot het midden van die eeuw overtrof het geboortecijfer het sterftecijfer in de jaren dat er geen epidemieën heersten. Daarna konden de steden hun bevolking niet langer via natuurlijke groei op peil houden, maar waren ze afhankelijk van immigratie.
De laatste tweehonderd jaar
De bevolking van Zuid-Holland bleef tussen 1795 en 1815 vrijwel stabiel. Na die tijd begon het aantal inwoners weer te stijgen, maar langzamer dan in de rest van Nederland. Gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw verdubbelde het aantal inwoners in Zuid-Holland. Vooral de groei van Rotterdam met 253 procent, van Den Haag met 185 procent en van Schiedam met 112 procent was opmerkelijk. In de eerste helft van de twintigste eeuw verdubbelde de bevolking in Zuid-Holland opnieuw. Daarna verminderde het groeitempo en behoort Zuid-Holland thans, na Groningen en Friesland tot de langzaamste groeiers.
3 reacties
Hoe groot was de bevolking van Nederland in het jaar 1000?
Dag Martino, toevallig heeft Joost Vorst hier laatst bij ons over gesproken. Hij heeft onderzoek gedaan naar de bevolking van Holland ten tijde van de Grote Ontginning (ca. 900-1300). Voor heel Nederland (dat was niet precies het Nederland zoals nu) weet ik dit niet, maar voor Holland (Noord- en Zuid-Holland) waren dit in het jaar 900 ongeveer 6000 inwoners. Hopelijk is je vraag hier (ongeveer) mee beantwoord!
Wow, dan hebben we de laatste 1000 jaar iets behoorlijk fout gedaan. Er was toen vast geen gebrek aan ruimte voor woningen en boeren. Om het nog maar niet te hebben over milieuvervuiling en klimaat beinvloeding. Wat zou daar toch de oplossing voor zijn....