Naar overzicht

Handel en nijverheid in de zeventiende eeuw

De zeventiende eeuw kennen we vanwege de grote welvaart, door onder andere de bloeiende handel en nijverheid, ook wel als de Gouden Eeuw. Uit het Oostzeegebied werd goedkoop graan aangevoerd, zodat men zich in Zuid-Holland kon specialiseren op de verbouw van andere landbouwproducten (groenten, zuivelproducten) en de nijverheid. Veel van deze gespecialiseerde bedrijfstakken waren gericht op export naar andere gebieden. Daardoor gaven ze een belangrijke impuls aan de handel. Deze Oostzeehandel staat ook wel bekend als de moedernegotie.

Leids laken

Een goed voorbeeld hiervan is het Leidse laken. De textielnijverheid was in de zeventiende eeuw van groot belang voor de Leidse economie. Door de omvang van zijn textielindustrie had Leiden een grote voorsprong op kleinere plaatsen, waar minder flexibel op de vraag van de consument kon worden ingespeeld. Bovendien kon men door een sterk doorgevoerde arbeidsdeling in Leiden efficiënt en dus goedkoop produceren. In 1640 liet de stad een prestigieuze lakenhal bouwen, als stapel- en handelsplaats voor laken. Op de wereldmarkt werden niet minder dan honderd verschillende Leidse stoffen verhandeld.

De lakenindustrie in Leiden had niet enkel positieve kanten. Kinderarbeid was volkomen normaal en het laken werd ingezet als ruilmiddel in de slavenhandel. Bovendien was het werk voor de lakenarbeiders enorm zwaar.

De lakenindustrie floreerde tot omstreeks 1700; daarna stagneerde de vraag naar het Leidse product. Door de toenemende industrialisering werden andere manieren van het produceren van laken, zoals met gebruik van spin- en weefmachines, goedkoper. Ook werden er meer goedkopere stoffen uit het buitenland gekocht. Leiden, dat gedurende de Gouden Eeuw een lange periode de op één na grootste stad van Holland was, kromp toen flink De lakenarbeiders hadden het moeilijk en de armoede in de stad werd steeds groter.

Haringbuizen

In steden als RotterdamVlaardingen en Maassluis kwam de haringvisserij op. In de loop van de vijftiende en zestiende eeuw hadden de Hollanders voor de haringvaart een speciaal scheepstype ontwikkeld, de haringbuis, dat een soort drijvend fabriekje was. De vis werd onder meer geëxporteerd naar de Oostzee, Duitsland en het Middellandse Zeegebied. De rederij van haringbuizen bleef lange tijd van grote betekenis, totdat na 1750 door toenemende concurrentie uit andere landen verval optrad.

Kanonnen en ander wapentuig

Door de oorlog tegen Spanje was de vraag naar wapens groot geworden. In onder andere Rotterdam en Den Haag waren geschutgieterijen gevestigd om kanonnen te maken. De geschutgieterij in Den Haag bevond zich aan het begin van de zeventiende eeuw in een kerk. Tussen 1665 en 1668 werd er een groot gebouw ontworpen voor de geschutgieterij door architect Pieter Post. Dit pand stond aan de huidige Nieuwe Uitleg.

Van 1605 tot in de jaren twintig van de zeventiende eeuw beleefde de Hollandse wapenindustrie een glorietijd. De wapenindustrie van de Republiek ontwikkelde zich tot een exportsector. Veel ambachtslieden verdienden hun brood met de fabricage van kanonnen en ander wapentuig.

Deze bron van inkomsten had een duidelijke keerzijde. Zonder oorlog was de vraag naar wapens natuurlijk nooit zo groot geweest. Handel en oorlogsvoering waren sterk met elkaar verbonden. Door de productie van wapentuig kon de oorlog worden voortgezet en de handel profiteerde vervolgens weer van de voortdurende oorlog. 

0 reacties

Plaats een reactie

Verzenden

Ontdek meer

Heb jij een verhaal over de Zuid-Hollandse geschiedenis?

Welk verhaal mag volgens jou niet ontbreken op deze website? Deel je verhaal of tip met de redactie! Lees de voorwaarden en tips voor het schrijven van een verhaal.

Ontvang de laatste verhalen in je mailbox

Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwe publicaties? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief!

Deze website maakt gebruik van geanonimiseerde cookies om jouw gebruikservaring te optimaliseren en voor de analyse van onze website. Deze cookies kun je niet uitzetten. Bij het tonen en afspelen van YouTube video's worden cookies van derden geplaatst. Deze cookies van derden kun je wel uitzetten. Klik op "Akkoord" als je akkoord gaat met dit gebruik van cookies, klik op "Aanpassen" voor meer informatie en om zelf te bepalen welke cookies deze website plaatst.

Deze website maakt gebruik van geanonimiseerde cookies om jouw gebruikservaring te optimaliseren en voor de analyse van onze website. Deze cookies kun je niet uitzetten. Bij het tonen en afspelen van YouTube video's worden cookies van derden geplaatst. Deze cookies van derden kun je wel uitzetten. Klik op "Akkoord" als je akkoord gaat met dit gebruik van cookies, klik op "Aanpassen" voor meer informatie en om zelf te bepalen welke cookies deze website plaatst.