Koning Gorilla (1887)
Het vroege socialisme zag het koningschap als een maatschappelijk kwaad, een instituut dat strijdig was met de socialistische gelijkheidsidealen. Het soms botte optreden van koning Willem III maakte het allemaal niet beter. Aan de vooravond van diens zeventigste verjaardag (19 februari 1887) verscheen in Haagse socialistische kringen dit uiterst kritische pamflet, Uit het leven van koning Gorilla. Het had als strekking dat Willem III het volk ‘diep ongelukkig had gemaakt’. Vanaf zijn jeugd leidde ‘onzen Gorilla [...] een liederlijk leven, uitsluitend aan Venus en Bacchus gewijd’. Koning Gorilla – iedereen begreep dat de auteur Willem III bedoelde – zou zich schuldig maken aan drankmisbruik, gewelddadigheden, openlijk bordeelbezoek, scheldpartijen en beledigingen in het openbaar. Tot overmaat van ramp zou hij zijn volk hebben bestempeld als ‘stomme ossen, canaille en rapaille’.
Hoewel de auteur putte uit de talrijke roddels die heimelijk over Willem III de ronde deden, waren deze beschuldigingen niet helemaal uit de lucht gegrepen. Dat het pamflet anoniem verscheen, is begrijpelijk: majesteitschennis werd in de negentiende eeuw zwaar bestraft. Opmerkelijk genoeg heeft de overheid de auteurs, uitgever en verkopers van dit pamflet nooit vervolgd. Maar J.A. Cohen, een medewerker van het socialistisch partijblad Recht voor allen, kreeg wel een halfjaar gevangenisstraf nadat hij ‘Weg met Gorilla!’ naar de koning had geroepen.
Reacties
Er zijn nog geen reacties